دوره آموزش کوچینگ سطح 1 خلاصه جلسه ششم | اهداف SMART
اگر جلسه کوچینگ یک ساعت باشد معمولا 5 تا 10 جلسه نیاز است تا به تعیین هدف برسیم. پس از تعیین هدف ممکن است، نیاز به بازتاب و همدلی ما باشد تا با مراجع هم‌دما شویم و بعد از فیلیپ کردن و تعیین خواسته دقیقِ مراجع، سراغ SMART کردن خواهیم رفت.
تعیین اهداف SMART به ما کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی موثر‌تری داشته باشیم، پیشرفت خود را بهتر ارزیابی کنیم و با تعیین اهدافی که واقع بینانه و دست یافتنی اند، مانع از احساس ناامیدی و ناکامی شویم. در ادامه با ما همراه باشید تا به بررسی اجزا این مدل بپردازیم.
S برگرفته ازspecific (مشخص)
مشخص بودن هدف سبب می شود ماهیت هدفِ مراجع را همانگونه که هست ببینیم.
از جمله ویژگی هایی که اهداف باید داشته باشند:
- شکایت و خواسته بیرونی نباشد. (خواسته درونی باشد)
- هدف باید مثبت و رو به جلو باشد.
- هدف از جنس “بودن” و نوعی از “شدن” باشد. (بتواند مهارتی، ویژگی یا حالتی را در مراجع تغییر بدهد و فقط یک اقدام نباشد.)
تکنیک zoom in و zoom out چیست؟
مراجع در جلسه کوچینگ باید به سطح بالاتری از خودآگاهی و تحول برسد؛ بنابر این به عنوان یک کوچ نیاز است به موانعی پی ببریم که اجازه رسیدن کوچی به جایگاه مطلوبش را نمی دهد.
اما سوال اینجاست؛ 90 درصد افراد با موضوع اقدام یا احساس به جلسه کوچینگ روی می آورند. ما چگونه در جلسات کوچینگ به “بودن” برسیم؟ با تکنیک zoom in و zoom out
Zoom in به معنای نگاه ذره‌بینی و zoom out در تضاد با تعریف قبلی به معنای نگاه با تلسکوپ به افق گسترده‌تر است.
هنگامی که zoom in انجام می‌دهیم، در واقع بررسی می کنیم که اگر مراجع چگونه انسانی باشد؛ یا چه ویژگی داشته باشد؛ یا چه مانعی نداشته باشد و یا حتی چه عاملی وجود داشته باشد، به این خواسته می‌رسد؟
در zoom in ما با ذره‌بین وضعیت فعلی مراجع را می‌سنجیم. مثلا ممکن است در وضعیت فعلی مانعی وجود داشته باشه که اجازه نمیدهد مراجع کاری را انجام بدهد، یا یک عاملی وجود ندارد به همین علت مراجع در این موقعیت گیر کرده است.
Zoom out فضا و قلمرو رسیدن به هدف را مشخص می‌کند. سوالات zoom out برای وقتی استفاده می شود که مراجع آگاهی ندارد مشکل کجاست.
نکته: اجباری وجود ندارد که اول zoom in کنیم بعد zoom out.
هرم رابرت دلیتز
رابرت دلیتز شش سطح زندگی را در نظر دارد که هر یک از این سطوح بر اساس نیازهای انسانی و تکامل شخصی تعریف میشوند. براساس این هرم، قلمروهای رفتاری و ذهنیِ تمام حوزه‌های زندگی ما، شامل موارد هرم زیر می شود و کوچکترین تغییر در معنا و هویت، محیط زندگی شما را به شدت تغییر می‌دهد.
این شش سطح شامل:
- معنویت
- هویت
- ارزش
- توانایی
- رفتار
- محیط
این شش سطح مانند آبشاری از بالا به سمت پایین سرازیر می شوند؛ به این معنا که تمامی سطوح باید با یکدیگر هماهنگ باشند. زمانی که این سطوح همراستا نباشند باعث ایجاد ناهماهنگی و بروز مشکلات در فرد می شود. تغییر فردی زمانی پیش می آید که این سطوح را درک کرده و به نحوه تاثیر آنها بر خودمان و آنچه میخواهیم تغییر دهیم بپردازیم.
اغلب مراجعین با سطح محیط وارد جلسات میشوند؛ کوچ نمی تواند اهداف چنین موضوعاتی را به عنوان هدف کوچینگی قرار دهد. اما این موضوعات به عنوان هدف کلی در جلسه صفر و برای کل جلسات کوچینگی میتواند مطرح شود اما ما در هر جلسه کوچینگ یک موضوع را که در حوزه محیط و رفتار نیست، را بررسی می کنیم.
چگونه انسانی باشی؟ چه ویژگی‌هایی داشته باشی؟ این دسته سوالات برای تعیین اهداف حائز اهمیت است.
موقعیتی کردن هدف
مراجع با دو حالت وارد جلسه کوچینگ می شود:
- یک موضوع کوچک را مطرح می کند؛
- یک موضوع کلی را به همراه دارد؛
در هر دو صورت ما دو موقعیت را به تصویر و گاها به چالش می‌کشیم و سپس کاوش می‌کنیم تا متوجه شویم کدام مسئله مهم‌تر و ضروری تر است. در جلسات کوچینگ مهم‌ترها را در اولویت قرار می دهیم.
در پایان هدف‌گذاری از کوچی می‌پرسیم، چه نتیجه‌ای از این جلسه میتواند حالت را خوب کند؟
از من به عنوان کوچ در این فرآیند چه انتظاری داری؟
همچنین یک عبارت کوتاه (2 یا 3 کلمه) را به عنوان هدف جلسات انتخاب و با مراجع بررسی کنیم. این عبارت میتواند رفتاری، ذهنی یا هیجانی باشد.
M برگرفته از Measurable (قابل اندازه‌گیری)
بعضی از اهداف قابلیت اندازه گیری و شمارش دارند، اما بعضی مانند اعتماد به نفس کیفی اند که با یک ارزیابی اولیه از کوچی آنها را هم کمی می کنیم.
هدف باید به طور کمی یا کیفی قابل اندازه‌گیری باشد، تا بتوان پیشرفت را مشاهده و نتیجه را ارزیابی کرد. اما ما در کوچینگ، اهداف کمی نداریم؛ زیرا اهداف باید از جنس “بودن” باشند یعنی در طی رسیدن به آن یک تغییر حالت یا افزایش مهارت را مشاهده کنیم.
یک مقیاس برای سنجش اهداف کیفی وجود دارد؛ برای مثل از مراجع می خواهیم به فلان ویژگی خود از یک تا ده نمره دهد:
کوچ: اگر صفر حداقل اعتماد به نفس و ۱۰ حداکثر و ایده ال تو (طبق تعاریف کوچی) باشه، الان به خودت چند می دهی؟
مراجع: الان به خودم ۲ می دم.
کوچ: می خوای به چند برسی؟
مراجع: می خوام به ۸ برسم.
در نظر بگیرید فاصله بین وضعیت کنونی تا وضع مطلوب با هر مقیاسی باید ایده آل و واقع گرایانه باشد. برای مثال اگر مراجع بخواهد از صفر به ۱۰ برسد، این اغراق آمیز و غیر واقع گرایانه است.
A برگرفته از Achievable (قابلیت دستیابی به هدف)
کوچ:
- آیا این هدف تحت کنترل است؟
- چه چیزی در تو باید تغییر کند، تا به هدفت برسی؟
بعضی از اهداف کاملاً تحت کنترل و بعضی از آنها تحت کنترل ما نیست.
مثل سلامتی که معمولاً کمتر از ۳۰% و روابط که فقط ۵۰% تحت کنترل فرد است.
از آنجا که کوچ باید فقط روی اهدافی کار کند که تحت کنترل مراجع باشد، پس باید بررسی های لازم انجام شود؛ زیرا اکثرا مراجع فکر می کند هدف تحت کنترل او نیست اما دیدگاه او اشتباه است. گاها برعکس این موضوع نیز رخ می دهد و مراجع به اشتباه هدف را تحت کنترل خود می داند.
نکته: برای انجام جلسه کوچینگ، حداقل ۶۵ مرحله وجود دارد که بعضی از آنها واجب، بعضی مستحب و بعضی هم مباح است که انجام بشود یا نشود؛ اگر این مراحل درست انجام نشود، به نتیجه مطلوب دست نخواهیم یافت.
R برگرفته از Relevant (واقعی یا ارزش مداربودن)
آیا این هدف واقعی است؟ آیا می تواند به آن دست پیدا کرد؟
در این مرحله واقعی یا ارزش مداربودن هدف را بدون قضاوت، چک می کنیم. در بعضی مواقع مراجع هدفی دارد که موهمیست، که اینجا کوچ باید از سیلی واقعیت استفاده کند و در گوش مراجع بنوازد.
T برگرفته از Time bound (زمان بندی دقیق هدف)
در این مرحله فاصله زمانی منطقی تا هدف مورد نظر بررسی می شود؛ از آنجا که تغییر در عادتهای ذهنی و رفتاری زمانبرتر است، ضروریست که کوچ هدف را کامل درک کند و با مراجع همراه باشد؛ پس در لحظه باشید و به صورت قالبی فکر نکنید.
موارد زیر را در این مرحله باید بررسی کنید:
- فرد چه مدت در این موقعیت بوده؟
- از کی براش مهم شده که تغییر کنه؟
- از کی داره رو این مسئله کار می کنه؟
big picture یا تصویر کلی چیست؟
کوچ، درونی بودن و بیرونی بودن انگیزه ها را مورد بررسی قرار می دهد که آیا این انگیزه اصالت دارد یا خیر. در کوچینگ، مفهوم “تصویر کلی” یا “big picture” اشاره به دیدگاهی گسترده از مسائل، هدف‌ها، و موارد مختلف در زندگی یا کار اشاره دارد. در این راستا، “تصویر کلی” نشان‌دهنده درک عمیق‌تر و گسترده‌تری از موضوعات و مسائل است تا به وضوح ارتباطات و روند کار را متوجه شویم.
در کوچینگ، تاکید بر “تصویر کلی” به معنای دیدن به مسائل و چالش‌ها از زوایای مختلف و درک رابطه بین موارد مختلف است. این مفهوم به عنوان یک ابزار کوچینگ میتواند به کمک افراد یا سازمان‌ها برای بهبود تصمیم‌گیری و تحلیل موقعیت‌ها کمک کند.
وقتی که فرد یا مشتری خود را در دوره کوچینگ همراهی می‌کنید تا به دستاوردها، اهداف، چالش‌ها، و مسائل خود نگاه کند، تشویق به دیدن “تصویر کلی” از جوانب مختلف میتواند به او کمک کند تا الگوها، ارتباطات و راه‌حل‌های مختلف را متوجه شود.
پست های مرتبط
