تلاقی ذهن آگاهی و کوچینگ

ذهن آگاهی چیست؟

ذهن آگاهی (Mindfulness) (برخی مترجمان واژه توجه‌آگاهی را به کار می‌برند) به معنای در “لحظه بودن” و “مشاهده محیط اطراف و درون خود، همان گونه که هست و بدون قضاوت”؛

 مفهوم ذهن آگاهی از چند کلمه ترکیب شده است:

• آگاهی (تمام محرک های حسی درون و بیرون بدنت را دریافت کنی)
• توجه (زوم آگاهانه داشته باشی یعنی ببینی چی داره اتفاق می یوفته)
• زمان (در لحظه ی حال باشی)
• پذیرش (اجازه بدی تمام اتفاقات درون و بیرون بدنت جریان داشته باشن بدون این که قضاوت کنی)

از آنجاکه ما انسان ها به شکلی پرورش پیدا کرده ایم که یا در آینده هستیم یا در گذشته، به کار بردن ذهن آگاهی در زندگی روزمره کار سختیست و برای اینکه جزوی از زندگیمان شود نیاز به تمرین مداوم دارد.

برای آغاز سفر به درون خود باید تصور کنید ناگهانی و برای اولین بار ذهن خود را کشف کرده اید و دارید نحوه کار کردن ذهن خود را تماشا میکنید. اکنون شما مشاهده گر کنجکاو ذهن خود هستید. شاید در ابتدای کار مشاهده بدون قضاوت کار آسانی نباشد و حتی بسیار چالش برانگیز هم باشد اما این مهارت نیز همانند مهارتهای دیگری که تاکنون یاد گرفته اید با تمرین زیاد میسر می شود.

مزایای ذهن آگاهی:

ذهن آگاهی می تواند تاثیر مثبت فیزیولوژی در انسان از جمله تاثیر مثبت در ساختار مغز مثل افزایش ماده ی خاکستری در هیپوکامپ برای بهبود حافظه و کاهش ماده ی خاکستری در آمیگدال داشته باشد.

در ادامه به برخی از مزایای ذهن آگاهی اشاره می‌کنم:

1. کاهش استرس و اضطراب: ذهن آگاهی به افراد کمک می‌کند تا با احساسات و استرس‌های خود به طور مؤثری مقابله کنند. آگاهی از اینکه چه اتفاقی در ذهن و بدنشان می‌افتد، به آن‌ها امکان می‌دهد تا راه‌حل‌های بهتری برای مدیریت استرس پیدا کنند.
2. افزایش تمرکز و توجه: ذهن آگاهی به افراد کمک می‌کند تا به بهبود تمرکز و توجه به وظایف و وظیفه‌های روزمره‌شان بپردازند. این مهارت به تفکر کارآمدتر و بهره‌ورتر کمک می‌کند.
3. تقویت روابط انسانی: افراد با ذهن آگاهی بهتر می‌توانند در ارتباط با دیگران بهترین عمل کنند. آگاهی از احساسات و نیازهای دیگران می‌تواند در بهبود ارتباطات و حل مسائل بین فردی کمک کند.
4. ارتقاء تصمیم‌گیری‌های بهتر: ذهن آگاهی به افراد کمک می‌کند تا تصمیم‌گیری‌های بهتری در مواقع مختلف بگیرند. آگاهی از انتخاب‌ها و عواقب آن‌ها می‌تواند تصمیم‌گیری‌های موفق‌تری را ایجاد کند.
5. بهبود کیفیت زندگی: مهم‌ترین مزیت ذهن آگاهی افزایش کیفیت زندگی است. این مهارت اجازه می‌دهد تا به شکلی آگاهانه‌تر و با طعم بیشتری از لحظه حاضر زندگی کنند.
6. افزایش خلاقیت: ذهن آگاهی می‌تواند خلاقیت و نوآوری را تشویق کند. این مهارت به افراد امکان می‌دهد تا با آگاهی از فرصت‌ها و چالش‌های جدید، خلاقانه‌تر به مسائل نگریسته و راه‌حل‌های نوآورانه پیدا کنند.

با توجه به این مزایا، ذهن آگاهی به عنوان یک ابزار قدرتمند برای بهبود کیفیت زندگی و مدیریت احساسات بسیار ارزشمند است و می‌تواند به هر فرد کمک کند تا زندگی بهتری را تجربه کند.

اکنون این سوال مطرح می شود که:
ذهن آگاهی چه ارتباطی با کوچینگ دارد؟

ذهن آگاهی با کوچینگ:

 مفاهیم کوچینگ با مفاهیم ذهن آگاهی اشتراکاتی دارد از جمله این اشتراکات:

• در ذهن آگاهی در لحظه حال هستیم در کوچینگ هم کوچ باید در لحظه حال حضور داشته باشد و مراجع هم به زمان هایی دعوت می شوند که در لحظه ی حال باشد؛
• در ذهن آگاهی قضاوت نمی کنیم در جلسات کوچینگ هم کوچ نباید قضاوت کند؛
• جنس سوالاتی که در ذهن آگاهی از خودمان می پرسیم با سوالات کوچینگی مشابه می باشد؛
• و…

ذهن آگاهی چه کمکی به کوچینگ می کند:

• تمرکز بر روی کوچی:
  ذهن آگاهی به علم کوچینگ کمک می کند، کوچ بتواند برای جلسه آمادگی داشته باشد. ممکن است کوچ به تازگی در جلسه با مراجع دیگری بوده، برای این که ذهنش آمادگی حضور در جلسه با مراجع بعدی را داشته باشد ذهن آگاهی کمک می کند تا در لحظه حال حضور داشته باشد؛
• آگاهی از وضعیت ذهنی خودِ کوچ:
  با تمرین ذهن آگاهی، کوچ می‌تواند از وضعیت ذهنی خود آگاه باشد. این موضوع به وی کمک می‌کند تا در صورت داشتن هرگونه استرس، نگرانی یا افکار منفی، این مسائل را مشخص کرده و با آنها برخورد کند تا در جلسه با مراجع تأثیرگذارتر باشد؛
• ذهن آگاهی کمک می کند کوچ احساسات خود را کنترل کند. مثلا وقتی مسئله ی مراجع ناراحت کننده است و احساس ناراحتی ایجاد می کند، کوچ باید این احساس را مشاهده و اجازه بدهد جریان داشته باشد، بدون آنکه قضاوتی کند؛
• کوچ می تواند با سوالات و بازخوردهای خود، مراجع را به ذهن آگاهی دعوت کند مثلا وقتی مراجع مسئله ای مطرح می کند، کوچ می تواند از مراجع بخواهد که تفکرات، احساس ها و اتفاقاتی که برایش به وجود آمده است را در ذهنش مانند فیلم روی صفحه تلویزیون ببیند و حین تماشا از او سوال کند چه چیزی می بیند؟ چه احساسی دارد؟ و اگر بتواند کانال تلویزیون را تغییر دهد دوست دارد چه چیزی ببیند؟

گسترش ذهن آگاهی در زندگی روزمره:

• آموزش:
  برای آموزش بیشتر در خصوص “ذهن آگاهی” ابتدا باید آموزش های مربوط به تمرینات ذهن آگاهی را مطالعه کنید. نیاز به تمرینات پیچیده ذهن آگاهی نیست و تمرینات ساده مثل تمرین تنفس، اسکن بدن و… که در کتاب های مربوط به ذهن آگاهی موجود است می تواند برای شما بسیار تاثیر گذار باشد؛
• آگاهی هدفمند:
  در زندگی روزمره باید به هر حسی که از بدن، افراد و ارتباط خودمان با محیط دریافت می کنیم آگاه باشیم. وقتی که ما آگاه باشیم، می‌توانیم تصمیم‌های بهتری بگیریم و به شکل مؤثرتری با چالش‌ها و فرصت‌های زندگی روبرو شویم.
• توجه معتبر:
  در زندگی روزمره از خودمان سوالاتی برای این که کمک کند تا به خود توجه داشته باشیم، بپرسیم؛ مثلا هنگامی که غذا میل می کنید از خود سوال کنید الان چه حسی دارم؟
  توجه کردن به خودمان به معنای آگاهی از خود، احساسات، نیازها، و اهدافمان است. این مهارت به ما کمک می‌کند تا به شکل بهتری با چالش‌ها و فرصت‌های زندگی برخورد کنیم.
• پذیرش بدون قضاوت:
  در زندگی روزمره هر فکری دارید، هر حسی که تجربه می کنید، اجازه دهید جریان یابد و درباره آن ها قضاوت نکنید.

سخن پایانی

از ترکیب ذهن آگاهی با کوچینگ می توان به ارتباط تنگاتنگ بین کوچینگ و ذهن آگاهی رسید؛ تلاقی این دو رشته ابزاری قدرتمند را برای بهبود زندگی شخصی و حرفه‌ای ارائه می دهد. اگر به مطالعه بیشتر در این خصوص بپردازید، متوجه می شوید که مفاهیم کوچینگ از مفاهیم ذهن آگاهی تاثیر بیسیاری گرفته است و شاید با نگاه تقلیل گرایانه بتوانیم بگوییم کوچینگ همان ذهن آگاهی است.